| | |
| Line 675: | Line 675: |
| | # {{Cakm|๐๐๐ช๐๐ด๐๐ณ๐ก ๐๐ง๐ข๐ง๐๐ด๐ฎ ๐๐ข๐จ ๐๐๐ด ๐๐ง๐ข๐จ ๐๐ฌ๐ข}} (gฤbucjya maratto bhฤri kฤm gari pฤre) - "The man is a very hard worker." | | # {{Cakm|๐๐๐ช๐๐ด๐๐ณ๐ก ๐๐ง๐ข๐ง๐๐ด๐ฎ ๐๐ข๐จ ๐๐๐ด ๐๐ง๐ข๐จ ๐๐ฌ๐ข}} (gฤbucjya maratto bhฤri kฤm gari pฤre) - "The man is a very hard worker." |
| | # {{Cakm|๐๐๐ช๐๐ด ๐๐ง๐๐ง๐ข๐ด ๐๐ง๐ ๐ด}} (mฤnuc amar naแบ) - "Man is mortal." | | # {{Cakm|๐๐๐ช๐๐ด ๐๐ง๐๐ง๐ข๐ด ๐๐ง๐ ๐ด}} (mฤnuc amar naแบ) - "Man is mortal." |
| − | # {{Cakm|}} () - "" | + | # {{Cakm|๐๐จ๐๐ฎ๐๐ด๐๐ช๐ข๐ฎ๐๐ฎ ๐ฌ๐๐๐ง ๐ฆ๐๐จ ๐๐ง ๐๐ฌ๐}} (cigongurobho eja hฤdi na jฤne) - "The child cannot walk." |
| − | # {{Cakm|}} () - "" | + | # {{Cakm|๐ฌ๐ ๐๐ง๐ข๐ด ๐๐ฎ๐๐ด}} (te mar mok) - "She is my wife." |
| − | # {{Cakm|}} () - "" | + | # {{Cakm|๐ฌ๐ ๐๐ง๐ข๐ด ๐ฌ๐๐๐ด}} (te mar nek) - "He is my husband." |
| − | # {{Cakm|}} () - "" | + | # {{Cakm|๐๐ง๐ข๐ด ๐๐ณ๐ฆ ๐๐ง๐ฌ๐ข ๐๐ง๐๐ง๐๐ง๐๐ง ๐๐ฎ๐๐ด ๐๐ญ}} (mar mฤh mare amakada koc pฤi) - "My mother loves me very much." |
| | # {{Cakm|}} () - "" | | # {{Cakm|}} () - "" |
| | # {{Cakm|}} () - "" | | # {{Cakm|}} () - "" |
Update: Suz started making example sentences for each word listed below, giving corrections along the way. --Lo Ximiendo (talk) 13:32, 23 February 2013 (UTC)
A note for the section of IPA pronunciation: They are only guesses that no one should take for granted. (I wish Suz and Jyoti learn about the International Phonetic Alphabet in their own time.) --Lo Ximiendo (talk) 19:26, 26 February 2013 (UTC)
| 'No.' | English | Chakma
| Latin version | IPA pronunciation |
|---|
| 1 | I | ๐๐ช๐ญ | mui | |
| 2 | you (singular) | ๐๐ช๐ญ | tui | |
| 3 | he | ๐ฌ๐๐ณ๐ก | tye | |
| 4 | we | ๐๐๐จ | ฤmi | aหmi |
| 5 | you (plural) | ๐๐ช๐๐จ | tumi | t̪umi |
| 6 | they | ๐๐ข๐ณ๐ฆ | tฤr-hฤ | |
| 7 | this | ๐๐จ๐ฌ๐ | ibe | ibe(ห) |
| 8 | that | ๐๐ช๐๐ฎ | ubo | |
| 9 | here | ๐๐จ๐๐ช | idu | |
| 10 | there | ๐ฅ๐จ๐๐ช | sidu | |
| 11 | who | ๐๐ง๐๐ด๐ณ๐ฆ, ๐๐ง๐๐ด๐ | kanhฤ, kannฤ | |
| 12 | what | ๐๐จ | ki | ki |
| 13 | where | ๐ฆ๐ช๐๐ช | hudu | |
| 14 | when | ๐๐ง๐ฌ๐๐ด๐ณ๐ก | kakkye | |
| 15 | how | ๐ฌ๐๐๐๐ด | kejฤn | ked͡สaหn̪ |
| 16 | not | ๐ (๐๐ง in sentences) | na (nฤ) | n̪a (n̪aห) |
| 17 | all | ๐ฌ๐๐๐ด๐ช๐๐ด | bekkun | |
| 18 | many | ๐๐ฃ๐ช๐๐ด๐ช๐๐ด, ๐ฌ๐๐๐ด๐๐ฎ๐ฌ๐๐ฃ๐ด | bฤlukkun, ekgodel | |
| 19 | some | ๐๐ช๐ฃ๐ฎ๐๐ง๐๐ง๐๐ด, ๐ฆ๐๐ด๐๐ง๐๐จ๐๐ด | gulokadak, hฤแน
-adhik | |
| 20 | few | ๐๐ง๐ ๐ด๐๐จ๐๐ด๐ฎ, (for "very few") ๐๐จ๐ฌ๐๐๐ง๐ข๐จ | kaแบ-ikko, dibegari | |
| 21 | other | ๐๐ ๐๐๐ฎ๐๐ด๐ฌ๐ | nฤnฤ bฤbotte | |
| 22 | one | ๐ฌ๐๐๐ด | ek | |
| 23 | two | ๐๐ช๐ญ | dui | |
| 24 | three | ๐๐จ๐๐ด | tin | t̪in̪ |
| 25 | four | ๐ฌ๐๐๐จ๐ข๐ด | ce-ir | |
| 26 | five | ๐๐๐ด | pฤc | paหt͡ส |
| 27 | big | ๐๐๐ด๐๐ง๐ข๐ด | แธฤแน
-ar | |
| 28 | long | ๐ฃ๐๐ด๐ | lฤmbฤ | |
| 29 | wide | ๐ฌ๐๐ฃ๐๐ด | melฤk | |
| 30 | thick | ๐๐๐ง | dฤdo | |
| 31 | heavy | ๐๐ข๐จ | bhฤri | bสฑaหษพi |
| 32 | small | ๐๐จ๐ณ๐ฆ๐๐ฎ๐๐ด | cihgon | |
| 33 | short | ๐๐ณ๐ฆ๐๐จ | bahdi | |
| 34 | narrow | ๐๐ง๐๐ข๐ด ๐๐ง๐ ๐ด, ๐๐จ๐๐ฎ๐๐ด, ๐๐จ๐ฌ๐๐๐จ๐๐ด๐ฌ๐ | ajฤr noแบ, chigon, chibechippe | |
| 35 | thin | ๐๐๐ง๐ฃ๐ด | pฤdal | paหd̪al |
| 36 | woman | ๐๐จ๐ฌ๐ฃ | mile | |
| 37 | man (adult male) | ๐๐๐ช๐๐ด๐๐ณ๐ก | gabucjyฤ | |
| 38 | man (human being) | ๐๐๐ช๐๐ด | mฤnuc | maหn̪ut͡ส |
| 39 | child | ๐๐จ๐๐ฎ๐๐ด๐๐ช๐ข๐ฎ | cidonguro | |
| 40 | wife | ๐๐ฎ๐๐ด | mok | |
| 41 | husband | ๐ฌ๐๐๐ด | nek | |
| 42 | mother | ๐๐ณ๐ฆ | mฤh | |
| 43 | father | ๐๐ณ๐ฆ | bฤh | |
| 44 | animal | ๐ฌ๐๐๐๐ด | emฤn | |
| 45 | fish | ๐๐๐ด | mฤc | maหt͡ส |
| 46 | bird | ๐ฌ๐๐๐ด | pek | |
| 47 | dog | ๐๐ช๐๐ช๐ข๐ด | kugur | |
| 48 | louse | ๐
๐๐ช๐๐ด | ugun | |
| 49 | snake | ๐ฅ๐๐ด | sฤp | saหp (สaหp?) |
| 50 | worm | ๐
๐ช๐๐ด๐
๐ช๐๐ด | ลซm-ลซm | |
| 51 | tree | ๐๐๐ด | gฤc | ษกaหt͡ส |
| 52 | forest | ๐๐ข๐ด | jฤr | d͡สaหษพ |
| 53 | stick | ๐๐ช๐๐ฎ๐ข๐ด | mugor | |
| 54 | fruit | ๐๐ง๐ฃ๐ด | phal | pสฐal |
| 55 | seed | ๐๐จ๐๐จ | biji | |
| 56 | leaf | ๐๐ | pฤdฤ | |
| 57 | root | ๐ฅ๐จ๐๐ด๐๐ง๐ข๐ด | siแน
-ar | |
| 58 | bark (of a tree) | ๐๐๐ง๐ฃ๐ด | bฤgal | |
| 59 | flower | ๐๐ช๐ฃ๐ด | phul | |
| 60 | grass | ๐๐๐ด | ghฤc | ษกสฑaหt͡ส |
| 61 | rope | ๐๐ง๐ข๐จ | dari | |
| 62 | skin | ๐๐๐ข | cฤmฤrฤ | t͡สaหmaหษพaห |
| 63 | meat | ๐ฌ๐๐ข๐ณ๐ฆ | erฤh | |
| 64 | blood | ๐ฃ๐ฎ | lo | |
| 65 | bone | ๐ฆ๐ข๐ด | hฤr | ษฆaหษพ |
| 66 | fat (noun) | ๐ฃ๐ช๐ช๐๐ช๐๐ด | luduk | |
| 67 | egg | ๐๐ฎ๐ | bodฤ | |
| 68 | horn | ๐ฅ๐จ๐๐ด | siแน
| siล |
| 69 | tail | ๐ฌ๐ฃ๐๐ด | lec | |
| 70 | feather | ๐๐ฎ๐ข๐ด | por | |
| 71 | hair | ๐๐ช๐ฃ๐ด | cul | |
| 72 | head | ๐๐ | mฤdฤ | |
| 73 | ear | ๐๐๐ด | kฤn | |
| 74 | eye | ๐๐ฎ๐๐ด | cok | |
| 75 | nose | ๐๐๐ด | nฤk | |
| 76 | mouth | ๐๐ช | mu | |
| 77 | tooth | ๐๐๐ด | dฤt | |
| 78 | tongue (organ) | ๐๐ฃ๐ด | jil | |
| 79 | fingernail | ๐๐ฎ๐๐ด | nok | |
| 80 | foot | ๐๐ณ๐ก๐๐ด๐๐ง๐๐ | แนญhyฤแน
-apฤdฤ | |
| 81 | leg | ๐๐ณ๐ก๐๐ด | แนญhyฤแน
| สjaหล |
| 82 | knee | ๐๐๐ช | ฤdu | |
| 83 | hand | ๐ฆ๐๐ด | hฤt | ษฆaหt̪ |
| 84 | wing | ๐๐ช๐ ๐ง | duแบa | |
| 85 | belly | ๐ฌ๐๐๐ด | pet | |
| 86 | guts | ๐๐๐ฎ๐ข๐จ | ฤdori | |
| 87 | neck | ๐๐ฎ๐ฃ | golฤ | |
| 88 | back | ๐๐จ๐๐ด | pit | pit̪ |
| 89 | breast | ๐๐ช๐๐ด | buk | |
| 90 | heart | ๐๐ง๐ข๐๐ด๐๐ง๐ข๐ด | parฤnghar | |
| 91 | liver | ๐๐จ๐๐ด | cit | t͡สit̪ |
| 92 | to drink | ๐ฌ๐๐ญ ๐๐ | pei khฤnฤ | |
| 93 | to eat | ๐๐ | khฤnฤ | kสฐaหn̪aห |
| 94 | to bite | ๐๐๐ข๐ | kฤmฤrฤnฤ | kaหmaหษพaหn̪aห |
| 95 | to suck | ๐๐ฌ๐๐ญ ๐๐ | cฤbei khฤnฤ | |
| 96 | to spit | ๐ฌ๐ฅ๐๐ด ๐ฌ๐๐ฃ๐ | sep phelฤnฤ | |
| 97 | to vomit | ๐๐ง๐๐ง๐ฃ๐ | agalฤnฤ | |
| 98 | to blow | ๐๐ช๐ญ๐ฌ๐ ๐ข๐ด๐ฌ๐๐ | buiแบerdenฤ | |
| 99 | to breathe | ๐๐จ๐ฌ๐๐๐ด ๐ฃ๐ง๐-๐ฌ๐๐ฃ๐ | nijec lanฤ-phelฤnฤ | |
| 100 | to laugh | ๐ฆ๐๐ | hฤjฤnฤ | ษฆaหd͡สaหn̪aห |
| 101 | to see | ๐ฌ๐ข๐๐จ ๐๐ | reni cฤnฤ | |
| 102 | to hear | ๐๐๐๐ด ๐๐ | ฤbhฤc pฤnฤ | |
| 103 | to know | ๐ฆ๐ง๐๐ง๐ข๐ด ๐๐ | habar pฤnฤ | |
| 104 | to think | ๐ฅ๐จ๐ฌ๐ ๐๐ง๐ข๐ | sidhe garฤnฤ | |
| 105 | to smell | ๐๐๐ด ๐๐ | bฤc pฤnฤ | |
| 106 | to fear | ๐๐ง๐ข๐ | darฤnฤ | |
| 107 | to sleep | ๐๐ช๐๐ด ๐๐ | ghum jฤnฤ | |
| 108 | to live | ๐๐๐จ ๐๐ | bฤji thฤnฤ | |
| 109 | to die | ๐๐ง๐๐ฅ๐ฃ๐ฎ๐๐ด ๐๐ | chabhฤsฤlot jฤnฤ | |
| 110 | to kill | ๐๐ง๐ข๐๐ด ๐ฆ๐ข๐จ๐ฃ๐ง๐ | parฤn hฤrilanฤ | |
| 111 | to fight | ๐ฃ๐ฌ๐ข๐ญ ๐๐๐ | lฤrei bฤjฤnฤ | |
| 112 | to hunt | ๐ฅ๐จ๐ฌ๐๐ข๐ด ๐๐ง๐ข๐ | siger garฤnฤ | |
| 113 | to hit | ๐๐ช๐๐ฎ ๐ฌ๐๐ | gudo penฤ | |
| 114 | to cut | ๐๐๐ | kฤbฤnฤ | |
| 115 | to split | ๐ฆ๐ง๐๐ด๐ ๐ฆ๐ง๐๐ด๐ ๐๐ง๐ข๐ | hattฤ hattฤ garฤnฤ | |
| 116 | to stab | ๐๐ข๐ด ๐๐๐ง๐ฃ๐ด๐ฎ๐ ๐ด ๐๐๐ | dhฤr tฤgalloแบ kฤbฤnฤ | |
| 117 | to scratch | ๐๐๐ช๐ด๐๐ง๐ | ฤแน
-udanฤ | |
| 118 | to dig | ๐๐ช๐ข๐ณ๐ฆ๐ง๐ | kurahnฤ | |
| 119 | to swim | ๐ฅ๐๐ช๐ข๐ง๐ | sฤjuranฤ | |
| 120 | to fly | ๐
๐ช๐ข๐ง๐ | ลซranฤ | |
| 121 | to walk | ๐ฆ๐๐ | hฤdฤnฤ | |
| 122 | to come | ๐ฆ๐ญ ๐ฌ๐๐๐ | hฤi ejฤnฤ | |
| 123 | to lie (as in a bed) | ๐๐ช๐๐ง๐๐ด ๐๐ง๐ข๐ | ghumat parฤnฤ | |
| 124 | to sit | ๐๐ง๐๐ | bajฤnฤ | |
| 125 | to stand | ๐๐จ๐ ๐ | tiแบฤnฤ | |
| 126 | to turn (intransitive) | ๐๐จ๐ฌ๐ข๐ | phirenฤ | |
| 127 | to fall | ๐๐ง๐ข๐จ ๐๐ | pari jฤnฤ | |
| 128 | to give | ๐ฌ๐๐ | denฤ | |
| 129 | to hold | ๐๐ง๐ข๐ | dharฤnฤ | |
| 130 | to squeeze | ๐๐จ๐๐จ ๐๐ง๐ข๐ | chibi dharฤnฤ | |
| 131 | to rub | ๐๐ง๐๐ | ghajฤnฤ | |
| 132 | to wash | ๐๐ง๐ | dhanฤ | |
| 133 | to wipe | ๐๐ช๐๐จ ๐ฌ๐๐ | puji denฤ | |
| 134 | to pull | ๐๐๐ | แนญฤnฤnฤ | |
| 135 | to push | ๐๐ช๐๐ด ๐ฌ๐๐ | dhuc denฤ | |
| 136 | to throw | ๐ฃ๐ช๐๐๐จ ๐ฌ๐๐ | luแนแน
i denฤ | |
| 137 | to tie | ๐๐๐ | bฤnฤnฤ | |
| 138 | to sew | ๐ฅ๐จ๐ฌ๐ฃ๐ | silenฤ | |
| 139 | to count | ๐๐ง๐๐ | ganฤnฤ | |
| 140 | to say | ๐๐ง๐ | kanฤ | |
| 141 | to sing | ๐๐๐ด ๐๐ | gฤn ghฤnฤ | |
| 142 | to play | ๐ฌ๐๐ฃ ๐ฌ๐๐ฃ๐ | khelฤ khelฤnฤ | |
| 143 | to float | ๐๐๐จ ๐๐๐จ ๐๐ | bhฤji bhฤji thฤnฤ | |
| 144 | to flow | ๐ฌ๐๐ฌ๐ฃ ๐ฌ๐๐ฌ๐ฃ ๐๐ง๐ | phele phele anฤ | |
| 145 | to freeze | ๐๐ฉ๐๐ด ๐๐ง๐ | ฤซn anฤ | |
| 146 | to swell | ๐๐ช๐ฃ๐จ ๐
๐ช๐๐ง๐ | phuli ลซdanฤ | |
| 147 | sun | ๐ฌ๐๐ฃ๐ด | bel | |
| 148 | moon | ๐๐๐ด | cฤn | |
| 149 | star | ๐๐ข | tฤrฤ | |
| 150 | water | ๐๐๐จ | pฤni | |
| 151 | rain | ๐๐ง๐ข๐ด | jhar | |
| 152 | river | ๐๐๐ด | ghฤแน
| |
| 153 | lake | ๐๐ง๐ข | charฤ | |
| 154 | sea | ๐ฅ๐๐ง๐ข๐ด | sฤgar | |
| 155 | salt | ๐๐ช๐๐ด | nun | |
| 156 | stone | ๐๐๐ด๐ง๐ข๐ด | pฤttar | |
| 157 | sand | ๐๐ช๐ฃ๐ด๐ณ๐ก | dhulya | |
| 158 | dust | ๐๐๐ง๐ข๐ด | kฤjar | |
| 159 | earth | ๐๐จ๐๐ด๐๐จ๐๐จ, ๐ฌ๐ข๐๐ด๐๐ฎ | pittimi, recjo | |
| 160 | cloud | ๐ฌ๐๐๐ด | mek | |
| 161 | fog | ๐๐ช๐ค๐ง | puwa | |
| 162 | sky | ๐๐๐๐ด | ฤghฤc | |
| 163 | wind | ๐๐ช๐๐จ๐ฌ๐ ๐ข๐ด | buiแบer | |
| 164 | snow | ๐๐ช๐ข๐ฎ๐๐๐จ๐๐ง๐ฃ | juropฤnidalฤ | |
| 165 | ice | ๐๐ฉ๐๐ด๐๐๐จ๐๐ง๐ฃ | ฤซnpฤnidalฤ | |
| 166 | smoke | ๐๐ช๐๐ฎ | dhumo | |
| 167 | fire | ๐๐๐ช๐๐ด | ฤghun | |
| 168 | ash | ๐ฌ๐๐ญ | cei | |
| 169 | to burn | ๐๐ช๐ข๐ง๐ | phuranฤ | |
| 170 | road | ๐๐ง๐ข๐ด๐๐ง๐๐ด | barpat | |
| 171 | mountain | ๐๐ช๐ข๐ฎ | muro | |
| 172 | red | ๐ข๐ | rฤแน
ฤ | |
| 173 | green | ๐ฅ๐ฎ๐๐ด | soc | |
| 174 | yellow | ๐ฆ๐ง๐ฃ๐ฎ๐๐ด | halut | |
| 175 | white | ๐๐ช๐๐ด | dhup | |
| 176 | black | ๐๐ฃ | kฤlฤ | |
| 177 | night | ๐ฌ๐ข๐๐ด | ret | |
| 178 | day | ๐๐จ๐๐ด | din | |
| 179 | year | ๐๐๐ง๐ข๐ด | bฤjhar | |
| 180 | warm | ๐๐ช๐๐ด ๐๐ช๐๐ด | um um | |
| 181 | cold | ๐๐ช๐ข๐ฎ | juro | |
| 182 | full | ๐๐ช๐๐ช๐๐ด๐ฅ๐ช๐๐ด | ujuksuk | |
| 183 | new | ๐๐ฎ | no | |
| 184 | old | ๐๐ช๐ข๐ฎ | buro | |
| 185 | good | ๐๐ง๐๐ด | gam | |
| 186 | bad | ๐๐๐ด๐ณ๐ก | bhฤny | |
| 187 | rotten | ๐๐ง๐๐ณ๐ฆ | paj-hฤ | |
| 188 | dirty | ๐๐๐ง๐ข๐ด-๐๐จ๐๐ฎ๐ข๐ด | kฤjar-bijor | |
| 189 | straight | ๐
๐ช๐๐ช | ลซju | |
| 190 | round | ๐๐ช๐ฃ๐ด๐๐ฎ๐๐ด๐ณ๐ก | gulmokky | |
| 191 | sharp (as a knife) | ๐๐ข๐ด | dhฤr | |
| 192 | dull (as a knife) | ๐๐ฎ๐ | bodhฤ | |
| 193 | smooth | ๐๐จ๐๐ด๐๐ฎ๐ฃ๐ด | picchol | |
| 194 | wet | ๐๐จ๐ฌ๐ | bhije | |
| 195 | dry | ๐ฅ๐ช๐๐ช๐๐ฎ | suguno | |
| 196 | correct | ๐ฅ๐ฎ๐๐ด๐๐ฎ | socto | |
| 197 | near | ๐๐ฆ๐ญ | ฤhฤi | |
| 198 | far | ๐๐ช๐ข๐ฎ๐๐ด | durot | |
| 199 | right | ๐ฌ๐๐๐ด | แธen | |
| 200 | left | ๐๐๐ด | bฤแน
| |
| 201 | at | ๐๐จ๐๐ด๐๐จ | indi | |
| 202 | in | ๐๐จ๐๐จ๐ฌ๐ข | bhidire | |
| 203 | with | ๐ฅ๐ง๐๐ฌ๐ข | samฤre | |
| 204 | and | ๐ | ฤ | |
| 205 | if | ๐๐ช๐๐จ | judi | |
| 206 | because | ๐๐ข๐ง๐๐ด | kฤran | |
| 207 | name | ๐๐๐ด | nฤแน
| |